Schoolzone 2.0 in Den Haag: veilig en herkenbaar
De scholen zijn weer begonnen. De gemeente Den Haag heeft een belangrijke stap gezet in het veiliger en herkenbaarder maken van schoolomgevingen. Met het programma Schoolzone 2.0 worden fysieke aanpassingen gecombineerd met gedragsbeïnvloeding en participatie. Arjen Klinkenberg, coördinator veilige schoolomgevingen, vertelt over de aanpak en wat het oplevert.
Nieuwe inrichting op basis van signalen uit de praktijk
De traditionele schoolzone voldeed niet meer,” vertelt Arjen. “We ontvingen structureel signalen van scholen en bewoners over onveilige situaties tijdens haal- en brengtijden. Kinderen moesten zich tussen geparkeerde auto’s en rijdend verkeer door bewegen, terwijl het voor automobilisten onvoldoende zichtbaar was dat ze een schoolzone binnenreden. Op basis van deze input – én de wens uit de gemeenteraad om schoolomgevingen structureel veiliger te maken – ontwikkelde Den Haag het concept Schoolzone 2.0: een herkenbare, uniforme en op maat toepasbare aanpak die inspeelt op gedrag én infrastructuur.
Wat maakt Schoolzone 2.0 anders?
Waar eerdere zones vooral bestonden uit losse bebording en drempels, kent Schoolzone 2.0 een samenhangend ontwerp:
- Uniforme inrichting bij basisscholen, met herkenbare elementen zoals hekjes, paaltjes en markeringen in de ‘Julie’-stijl’.
- Duidelijke visuele signalen, zoals het woord ‘SCHOOL’ op het wegdek en een grote paal met een handje als herkenbaar oversteekpunt.
- Slimme inzet van infrastructuur die ongewenst gedrag ontmoedigt, zoals foutparkeren of snel optrekken. Het foutparkeren proberen we te ontmoedigen met gedragsacties (kinderen die flyeren op foutgeparkeerde auto’s om aandacht hiervoor te vragen) en infrastructuur, door het tactisch plaatsen van paaltjes of groen. Daarnaast de snelheid eruit halen door wegversmallingen en aanleg van oortjes,
- Maatwerk per locatie, afgestemd op de verkeerssituatie en de fysieke ruimte.
- Behoud van bewezen maatregelen zoals snelheidsdisplays en drempelplateaus, waar mogelijk.
“De inrichting nodigt automobilisten uit om hun snelheid aan te passen – niet met een verbodsbord, maar met een omgeving die vanzelf spreekt,” legt Arjen uit.
Gedragsverandering als fundament
Naast fysieke aanpassingen richt de gemeente zich expliciet op bewustwording en educatie. Leerkrachten ontvangen lesmaterialen, kinderen denken actief mee over de inrichting en ouders worden betrokken bij campagnes. De nadruk ligt op het creëren van een gedeeld verantwoordelijkheidsgevoel. Ook handhaving speelt een rol, zij het aanvullend. “We kiezen voor een preventieve benadering,” legt Klinkenberg uit. “Inrichting, communicatie en samenwerking met scholen moeten ertoe leiden dat handhaving slechts ondersteunend nodig is.”
Monitoring op effect én beleving
Effectmeting gebeurt via observaties, meldingen en incidentregistratie, maar ook via gesprekken met scholen en bewoners. Arjen: “We kijken niet alleen naar objectieve cijfers, maar ook naar de beleving van veiligheid. Want juist dat bepaalt uiteindelijk het gedrag van weggebruikers.”
Tips
Arjen heeft enkele adviezen voor gemeenten die aan de slag willen met hun schoolomgevingen:
- Kies voor een integrale benadering: combineer infrastructuur met educatie en communicatie.
- Zoek kansen buiten het eigen vakgebied: Probeer mee te liften met grote projecten zoals rioolvervanging of nieuw asfalt, zodat je met weinig kosten grotere impact kunt maken.
- Werk met herkenbare elementen én maatwerk: een uniforme stijl geeft rust, maar geen enkele locatie is identiek.
- Betrek de omgeving: draagvlak en lokale kennis maken het verschil.
- Denk praktisch en eenvoudig: kleine, slimme ingrepen kunnen veel effect hebben.
- Gebruik handhaving strategisch: als aanvulling, niet als fundament.
- Monitor en leer: blijf evalueren en stuur bij waar nodig.
Met Schoolzone 2.0 laat de gemeente Den Haag zien hoe een moderne, kindvriendelijke schoolomgeving eruit kan zien – én hoe je daar samen met de omgeving succesvol naartoe werkt.
